Verhaal van Konstantin

"Muziek? Bah!" of "Hoe ik musicus werd"

Het begon allemaal toen ik vijf werd en mijn vader het tijd vond met mijn muzikale opvoeding te beginnen. Zo kreeg ik mijn eerste muzieklessen van hem. Het leek me niet moeilijk, helemaal niet moeilijk, een fluitje van een cent. Hij gaf me een blad met muzieknoten, nadat hij me gewezen had hoe ik die moest grijpen, en als hij dan 's avonds van zijn werk kwam overhoorde hij mijn huiswerk.

Maar eerst iets over mijn afkomst. Mijn vader en mijn opa waren autodidactische violisten en speelden in verschillende amateur-orkesten en ensembles. In de Autonome Socialistische Sovjet Republiek der Duitsers aan de Wolga, (tweetalig: Russisch en Duits en met een oppervlakte van 27.400 km²) waren er destijds veel amateur-orkesten en ensembles.

Van oudsher werd iedereen die geen Russisch sprak, 'nemets' genoemd; hetgeen betekent: onverstaanbaar. De Duitsers zijn de enigen die die naam mochten behouden. Het Russische woord voor Duitser is nog steeds Nemets, hoewel Duitsland Germania wordt genoemd door de Russen. De Wolga-Duitsers hadden zich op uitnodiging van Catharina II, in de jaren 1762-63 tussen Saratov en Wolgagrad langs de Wolga gevestigd.

Viool

We hadden thuis drie heel aardige violen. Hoewel mijn opa in een ensemble speelde, wilde hij onder geen beding dat mijn vader een professionele muziekopleiding zou krijgen. Hij was van mening, dat een echte kerel niet zijn brood moest verdienen in de muziek.

Mijn vader echter, was helemaal gek van muziek en wilde violist worden.

Toen hij zich liet inschrijven aan een muziekschool en na verloop van een maand zijn eerste lesgeld moest betalen, ging hij bij opa zijn hand ophouden. Opa werd furieus, greep mijn vader bij zijn oor en sleepte hem zo naar de muziekschool. Mijn vader weet nog dat hij heel de weg aan zijn oor hangend op zijn tenen heeft moeten rennen. Opa betaalde aan de kassa, maar zijn zoon raadde hij ten sterkste aan, maar beter te vergeten hoe je een deur van een muziekschool moet openmaken. Later, toen mijn vader al aan de faculteit Wiskunde te Perm studeerde en in amateurorkesten speelde, nam hij privé les bij de eerste violist van het orkest bij het Staatsoperatheater in Perm, toentertijd een van de beste theaters in de Sovjet Unie.

Mijn vader begon zijn pedagogische carrière als schooldirecteur in een klein stadje in de Oeral, waar, na de aanval van Hitler op de Sovjet Unie, heel het gezin naar toe gestuurd was.

Dus, toen ik alle noten wist te vinden op de viool, begonnen de lessen pas goed.

Hij plaatste mijn vingers op de toets en ik moest meteen op twee snaren tegelijk bepaalde ritmische figuren spelen, terwijl hij een of andere oosters melodietje speelde.

Natuurlijk deden mijn vingers vaak heel iets anders dan gewenst, hetgeen me telkens kwam te staan op een tik op mijn kop met zijn strijkstok.

Ik had liever met mijn kameraden buiten gaan voetballen of iets anders doen, dan urenlang toonladders zagen op die viool.

Toen mijn vader begreep dat hij me niets kon bijbrengen op muziekgebied, besloot hij mij over te geven in professionele handen.

Piano

Onze buurvrouw gaf pianoles aan een muziekschool en bij haar thuis kreeg ik mijn eerste privé-lessen. Zij was een uitstekende lerares en van echt Russische schoonheid.

Toen ik een jaar later naar een echte muziekschool ging, begon de hele nachtmerrie opnieuw. In studeren had ik geen zin.

Dus toen ik met een onvoldoende op mijn rapport thuis kwam, kreeg ik een pak slaag. De keer daarop had ik een voldoende, hetgeen me er toe bracht het wat kalmer aan te doen, dus, weer gedonder in de glazen.

Toen we na enige tijd verhuisden naar Midden-Azië, stond mijn vader er op dat ik ook daar weer op muziekles ging. Het werd echter niks met de leraren daar. Ze hadden, zoals ik nu begrijp, totaal geen kaas gegeten van pedagogie. Ik werd daar zelfs met een liniaal op mijn vingers getikt als ik een fout maakte.

Ze hadden leerlingen bij de vleet. Vele ouders zagen hun kinderen graag opgroeien tot grote piano- of vioolvirtuozen. Mijn pianoleraren losten elkaar elk half jaar af. Niemand hield het langer vol met een dergelijke slabakkende en ongemotiveerde leerling als ik was.

Op een gegeven moment vond ik, dat ik mijn eigen beslissingen wel kon nemen en ging niet meer naar les, hoewel ik me toch wel kneep voor mijn vader. Na een half jaar kwam de aap uit mouw, toen hij eens bij de muziekschool langsging en vernam, dat ik al die tijd gespijbeld had. Hij ontstak in woede, maar toen die wat gezakt was, besprak hij de zaak met een kameraad van hem, die daar werkte. Die zei hem dat het toch wel zonde zou zijn als ik na zeven jaar pianoles zou stoppen met de muziek, omdat er ondanks alles toch een stevige basis gelegd was om op verder te bouwen. Maar aangezien ik het volgens hem niet langer trok op de piano, raadde hij hem aan, mij over te plaatsen naar de afdeling blaasinstrumenten, omdat daar een zeer goede klarinetleraar zou zijn: solist bij het orkest van de opera en Gedecoreerd Artiest.

Klarinet

Ondertussen zat ik thuis met een pak slaag boven mijn hoofd en angst in het hart te wachten op mijn vader, maar toen hij bij zijn terugkomst, zei dat we de volgende dag kennis zouden gaan maken met mijn nieuwe klarinetleraar en ik voortaan klarinetles zou krijgen, sprong ik een gat in de lucht, omdat mijn straf in het vergeetboek was geschreven.

Toen we de klas inkwamen, zat er achter de tafel een korte, stevige man van middelbare leeftijd met een buikje. Hij kwam van achter de tafel naar ons toe en begroette ons met een stevige handdruk. Dit had ik allerminst verwacht, omdat tot nog toe mijn leraressen altijd zeer arrogant deden: hooghartige tantes waren het steeds, die altijd minachtend op mij hadden neergekeken.

Mijn nieuwe leraar had vanaf de eerste minuut mijn volledige vertrouwen veroverd. Bij het magazijn van de school huurden we een instrument. De leraar deed me voor hoe het in elkaar te zetten, hoe het riet te bevestigen en hoe ik mijn lippen moest houden om geluid te krijgen. De eerste klank die ik aan de klarinet ontlokte was de G van het een gestreepte octaaf. Het eerste huiswerk bestond uit het in en uit elkaar zetten van de klarinet en het blazen van die ene toon G. Dat leek me allemaal zo eenvoudig dat ik met enthousiasme op de klarinet begon te blazen. Ik denk dat het ook voor mijn ouders eenvoudiger werd op financieel vlak, want het lesgeld voor viool of piano was tien percent van het inkomen, maar les op een blaasinstrument kostte slechts vijfenzeventig kopeken per maand.

Alles begon met die ene noot. Later volgden er meer. Na een half jaar kreeg ik al heel wat noten op mijn zang en wankelde ik na de les met een natte rug en slappe knieën de klas weer uit. Twee keer per week had ik vijfenveertig minuten les. Toen ik een jaar later met succes aan het school-concours deelgenomen had, besloot ik muzikant te worden.

Muzikant

Ik schreef me in bij een speciale school met muziekonderwijs bij dezelfde leraar als waar ik les van kreeg op de muziekschool.

Al gedurende het eerste leerjaar speelde ik derde klarinet in een luchtmachtkapel.

Dat orkest had al vele prijzen gewonnen op concoursen voor militaire orkesten uit de Centraal-Aziatische regio, die bestond uit de sovjetrepublieken Kirgizië, Kazachstan en Tadzjikistan. Om een idee te krijgen van de uitgestrektheid van het gebied: alleen Kazachstan is al drie maal groter dan Frankrijk.

Toen ik deze school had afgemaakt was ik al solist bij de militaire kapel en won de eerste prijs op een concours voor solisten van militaire orkesten uit de streek. In hetzelfde jaar ging ik naar het staatsconservatorium van Kazachtstan.

Staats Symfonie Orkest

Weer een jaar later nam ik deel aan een concours voor de aanstelling als solist bij het staatssymfonieorkest van Kirgizië bij het Comité Radio en Televisie van de Sovjet Republiek Kirgizië. Dat zou mijn voornaamste bezigheid zijn gedurende de volgende twintig jaar.

Verder speelde ik in verschillende kamerorkesten en het Staats Blaasorkest. Maar het meest interessante werk wat ik er ook bij deed was in het Staats Opera en Ballet Theater van Kirgizië. We deden interessante tournees door heel de Sovjet Unie waaronder ook naar het Bolshoi Theater in Moskou. Het was allemaal onuitsprekelijk interessant en aantrekkelijk. De top van mijn creatieve arbeid werd bekroond met de toekenning van de titel Bijzonder Verdienstelijk Artiest van de Republiek Kirgizië.